Door Wessel van Kralingen, leerkracht groep 8 van NKC-basisschool OBS Het Windas in Schiedam en medeontwikkelaar van het NKC.
De afgelopen weken hebben wij het NKC-thema Keti Koti behandeld in de groepen 7 en 8. In het thema ‘Keti Koti’ staan de volgende onderwerpen centraal: ontstaan van de slavernij, leven van een tot slaag gemaakte, slavenhandel, afschaffing van de slavernij, moderne slavernij.
Over het NKC-thema Keti Koti
Startpunt van het thema is de oprichting van de WIC en het ontstaan van de trans-Atlantische slavenhandel. Tot slaaf gemaakten hadden geen vrij bestaan. Ze waren bezit van een ander. Sommige tot slaaf gemaakten leefden op een schip waar zij hard moesten werken. Na ontdekkingsreizen maakten de Europeanen koloniën van ‘ontdekt’ gebied. De bewoners werden ingezet om, vaak onbetaald, voor de Europeanen te werken. In het boek ‘Max Havelaer’ beschrijft Multatuli de barre leefomstandigheden van de Indonesische bevolking. Er ontstond een driehoekshandel tussen Europa, Amerika en Afrika. Pas sinds 2007 is slavernij overal ter wereld verboden. In Suriname wordt tijdens de jaarlijkse feestdag Keti Koti de afschaffing van de slavernij, en ook de onafhankelijkheid van de Nederlandse koloniën, gevierd. Momenteel kennen we nog steeds ‘moderne slavernij’, hedendaagse praktijken die lijken op slavernij. Denk bijvoorbeeld aan de werkomstandigheden van de arbeiders die de stadions in Qatar bouwden voor het WK.[1]
Achtergrond: hoe is een NKC-thema opgebouwd?
In ieder NKC-thema zijn wereldoriëntatie, taal en kunstzinnige oriëntatie geïntegreerd, en worden leerlingen in de kennisrijke context van het thema ondergedompeld. Gedurende vijf weken staat eerst opbouw van een gezamenlijke kennisbasis centraal, breiden we deze kennis uit en passen we die kennis steeds verder toe, bijvoorbeeld via lees- en schrijflessen en -opdrachten en via relevante excursies.
Hoe integreren we (schriftelijke) taalvaardigheid in de lessen?
Op de foto’s zijn enkele voorbeelden van (schriftelijke en kunstzinnige) verwerking van de kennis door leerlingen te zien:
- Bladzijden voor het ‘eindproduct’ van de leerlingen. De leerlingen maken een tijdschrift over Keti Koti waarin zij iedere week een van de lesonderwerpen uitwerken, de week samenvatten of argumenteren vanuit verschillende perspectieven.
- Gedichten over de slavernij.
- Aantekeningen volgens de Cornell-methode [2] bij een close reading-les over de VOC.
- Tekeningen over leven en werken op de plantages.
- Door leerlingen geschreven dagboekfragmenten, waarbij de leerlingen zich proberen in te leven in hoe de reis van Afrika naar Amerika verliep op de schepen.
Een bijzondere thema-afsluiting
Op 1 juli 1863 werd de slavernij (in Nederland) afgeschaft en dit wordt ieder jaar herdacht en gevierd op 1 juli met Keti Koti. Daarom hebben wij het thema op die dag afgesloten met een bezoek aan het slavernijmonument in Rotterdam[3]. Zie de foto hieronder.
We zijn met de groepen 7 en 8 ’s morgens op de fiets vertrokken vanuit Schiedam naar het monument in Rotterdam. Hier aangekomen hebben enkele leerlingen hun gedichten voorgedragen, is er iets verteld over het monument en hebben we namens alle leerlingen van onze school bloemen neergelegd. Een van de leerlingen die het boeket heeft neergelegd, is er tijdens dit thema zelfs achter gekomen dat haar familie afstamt van tot slaaf gemaakten in Suriname. Tijdens de lessen en het bezoek was de betrokkenheid van de leerlingen groot en het bezoek had iets plechtigs. We hebben de kransen bekeken van de officiële viering die nog bij het monument stonden. Het bezoek heeft overduidelijk indruk gemaakt!
[1] https://verhalen.trouw.nl/qatar-bangladesh/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
[2] https://leer.tips/tip/help-met-het-maken-van-aantekeningen/
[3] https://www.bkor.nl/beeld/clave-monument-voor-de-slavernij/