Door Janneke van Straten, leerkracht groep 8 van NKC-basisschool Kindcentrum Fluitschip in Hoorn en medeontwikkelaar van het NKC.
Dit schooljaar zijn wij aangesloten bij het Nederlands Kennis Curriculum (NKC), als eerste school van onze stichting (SCIO, Hoorn). We hebben voor het NKC gekozen, omdat we onze kinderen hoogwaardige kennis gunnen. We waren niet tevreden over de methodes met focus op ‘onderzoekend leren’ en zochten iets wat het beste bij onze visie op leren past. Als kleine school (7 groepen en 9 collega’s) is het hard werken om de lessen zelf te ontwerpen, maar het enthousiasme blijft onverminderd groot.
De themavoorbereiding
Ons schooljaar begon met de NKC-starttrainingen. Aansluitend hebben we ons eerste thema voorbereid: “Water: last of leven”. Tijdens studie(mid)dagen, waar ook de pedagogisch medewerkers van de peutergroep bij waren, hebben we stap voor stap de NKC-werkwijzer (praktische handleiding bij NKC-lesontwerp) doorgenomen, altijd met alle collega’s bij elkaar. De opbouw in kennis van groep 1 t/m 8 werd zo duidelijker dan ooit. Het zelf ontwerpen van de lessen is een intensief proces, maar we kregen extra zin om de lessen uit te voeren. We hebben een periode lang iedere week 1 uur leerteamtijd voor het NKC vrijgemaakt. Daarnaast hebben we één studiedag en één studiemiddag gebruikt om de lessen voor te bereiden. Het voorbereiden van de lessen deden we apart per jaargroep om goed zicht te houden op de rode draad binnen het thema. Eind januari hebben we de ontworpen lessen aan elkaar gepresenteerd. Het zien van elkaars lessen werkt aanstekelijk, inspirerend en biedt nieuwe inzichten.
De themalessen
In februari zijn we gestart met het uitvoeren van het thema en werd de motivatie aan alle kanten verder aangewakkerd. De kennismuren groeiden (zie voorbeeld in onderstaande afbeelding) en we kregen te horen van ouders dat de kinderen aan de keukentafel vol enthousiasme vertelden over de lessen. Na de eerste weken van grondige kennisopbouw over onder andere molens, de molengang en polders, werd de verworven kennis steeds verder toegepast. Zo zijn groep 5 en 6/7 naar een molen in de polder geweest (zie afbeelding 2). In de auto riep een van de leerlingen: “Kijk, drie molens, dat is een molengang!” Dit soort blijk van kennis bij leerlingen én het enthousiasme om dat te delen, zijn exemplarisch voor het NKC. Voor het werken met NKC hoorden we zoiets nooit.
De thema-afsluiting
De thema-afsluiting hebben we met de hele school aangepakt. De kinderen werden schoolbreed in groepjes opgedeeld en zo liepen ze langs alle kennismuren. Bij de muren hingen vragen en als ze het juiste antwoord wisten, kregen ze een stempel. Na de afsluiting hebben we met de collega’s het thema geëvalueerd. We deelden onder andere de meest succesvolle werkvorm voor iedere jaarlaag. De leerkracht van groep 3 vertelde bijvoorbeeld hoe ze kunstzinnige oriëntatie hadden verbonden aan de kennisdoelen van het thema. Inmiddels is het volgende thema al voorbereid: ‘Limes en prikkeldraad’, waarin kennis aan bod komt over onder andere de Grieken en Romeinen, monniken en ridders en Eerste en Tweede Wereldoorlog. Dit zullen we tot verdriet van een aantal collega’s pas uitvoeren na de zomervakantie. We kunnen niet wachten het NKC volledig te implementeren.
