“Ik heb net nieuwe dingen geleerd van mijn dochter over dit onderwerp. Echt knap hoeveel ze erover kan vertellen.”, zegt de moeder van een van de leerlingen van basisschool OBS De Wateringe (Hellevoetsluis) bij de thema-afsluiting eind april. Trotse leerkracht en kwaliteitscoördinator Judith Geeratz neemt je mee langs de kennisrijke reis die De Wateringe afgelopen maart en april maakte: het eerste NKC-thema.
Het thema: Voorbij de Muren
In NKC-thema ‘Voorbij de Muren’ staat van groep 1 t/m groep 8 de Nederlandse geschiedenis vanaf de middeleeuwen tot aan de vroegmoderne tijd centraal. Leerlingen worden vijf weken lang ondergedompeld in kennis over ridders en monniken (groep 1, 2), het Frankische Rijk (groep 3, 4), de Republiek der zeven verenigde Nederlanden (groep 5, 6) en de Europese overzeese expansie (groep 7, 8).
Grondige voorbereiding
Tijdens verschillende studiedagen en leerteam-bijeenkomsten ontwierpen we onder begeleiding van een ervaren NKC-coördinator stapsgewijs de thema-lessen. Zowel wereldoriëntatie, als kunstzinnige oriëntatie, taalonderwijs en burgerschapsonderwijs worden in de lessen verwerkt. Je lessen zo grondig zelf ontwerpen en voorbereiden is wennen. Een collega zei na de eerste les: “ik was zelf vooraf zelfs een beetje zenuwachtig, maar het was zo leuk om de les te geven. Heb nu al zin in de komende lessen.” Al snel bleken deze zenuwen onterecht; de leerlingen haakten aan en hebben vijf weken lang niet meer losgelaten.
De reis
Elke les verdiepten de leerlingen zich verder in het thema, hoorde ik hen verbanden leggen en zag ik hen regelmatig kijken naar de gestaag groeiende kennismuur tijdens de lessen om de nieuw opgedane kennis te plaatsen bij wat ze al geleerd hadden over het thema. Elke groep is op excursie geweest of heeft een gastles gekregen binnen het thema om de leerstof nog meer betekenis te geven. Steeds kregen de leerkrachten te horen dat de begeleiding onder de indruk was van alles wat de kinderen al wisten.
De reacties
- Een meisje uit groep 6 vertelde me dat ze met oud-leerlingen gesproken had die nu op het voortgezet onderwijs zitten. Zij hadden pas bij geschiedenis dezelfde periode behandeld, maar het meisje wist er meer van dan hen: “ik voelde me echt stoer dat ik al meer wist dan oudere kinderen”.
- Via de leerlingen en ouders kregen we te horen dat er thuis ook gesproken werd over de aangeboden lessen. Broertjes en zusjes uit verschillende leerjaren vulden elkaar aan tijdens de gesprekken aan tafel.
- Op school gingen de gesprekken tussen mij en mijn collega’s vooral over hoe trots we waren op de kinderen, en hoe goed zij alle nieuwe kennis opnemen, ook als we dachten dat het misschien te hoog gegrepen zou zijn. Daarnaast werd er meer dan ooit tussen collega’s over de ontworpen lessen gesproken. De lijst met ideeën en feedback voor de volgende keer dat het thema behandeld wordt (over twee jaar), ligt al klaar.
- Ondanks de pittige voorbereiding heb ik van meerdere collega’s gehoord dat ze het meer dan de moeite waard vonden: “dit is echt met je vak bezig zijn, daar krijg ik juist energie van”.
De afsluiting
Vlak voor de meivakantie was alweer de afsluiting van ons eerste thema (zie deze link voor een compilatiefilmpje). We hadden een inloopmiddag georganiseerd voor ouders met twee oud-leerkrachten in middeleeuwse klederdracht bij de deur als welkomstcomité. Er waren niet alleen veel ouders, maar ook collega’s van andere scholen en het stichtingsbestuur (EduMare).
Bezoekers konden in elke klas gaan kijken en met leerlingen in gesprek gaan over wat ze geleerd hadden. De kinderen lieten trots hun gemaakte werk zien, bijvoorbeeld een dagboek waarin ze de opgedane kennis over slavernij en kolonialisme verwerkt hadden in een verhaal. Daarnaast waren er bijvoorbeeld zelf gemaakte bordspellen met kenniskaartjes, een voorbeeld van de mooie integratie van kennisrijk, thematisch onderwijs en kunstzinnige oriëntatie.
In elke klas werd de opgebouwde kennismuur aandachtig bekeken. De kinderen namen hun ouders via de kennismuur mee in wat ze allemaal geleerd hebben. Ouders waren zeer onder de indruk:
- Een moeder vertelde “ik heb net nieuwe dingen geleerd van mijn dochter over dit onderwerp. Echt knap hoeveel ze erover kan vertellen”.
- Een vader zei “… ik wist wel iets van dit onderwerp, maar zo uitgebreid heb ik het zelf niet op school aangeboden gekregen.”
Ook onze bestuurder was enthousiast. Ze gaf aan dat het enthousiasme van de leerkrachten en kinderen opvielen, maar ook het hoge taalniveau van de kinderen wanneer ze vertellen over de opgedane kennis.
Dit was pas het begin van de grotere reis
Ik was al fan van het NKC maar ik ben de afgelopen weken alleen maar meer fan geworden. Ik heb genoten van het enthousiasme waarmee mijn collega’s hun lessen gemaakt en gegeven hebben en ik heb genoten van de leerlingen en hoe zij mij steeds weer bewezen hoe belangrijk het is om kennis in samenhang over te dragen.
Het NKC zorgt voor ontwikkeling bij de kinderen, maar ook bij het team en de school. Wij hebben ons verder ontwikkeld in het maken en ontwerpen van lessen. We hebben goede vakinhoudelijke gesprekken gevoerd over hoe wij als school kennis willen overdragen. Mooie bijvangst is dat wij ook aan onze eigen kennisopbouw gewerkt hebben.
Komende weken nemen we de tijd om het gegeven thema goed te evalueren. We kijken reikhalzend uit naar ons volgende thema, en kunnen niet wachten de rest van het NKC te implementeren.