Wat is het NKC-VO?

Het Nederlands Kenniscurriculum voor het Voortgezet Onderwijs (NKC-VO) is een ambitieus, onderzoeksmatig project om een kennisgericht curriculum te ontwerpen voor het VO: een concrete en kennisgerichte invulling van de kerndoelen (onderbouw) van het VO in Nederland, en in later stadium ook van de eindtermen (bovenbouw). Met het NKC-VO kunnen scholen en leerkrachten zelfstandig hun onderwijs vormgeven.

Het NKC-VO is een ontwerp- en praktijkonderzoek waarin docenten van verschillende scholen en vakken onder (bege)leiding van wetenschappers stapsgewijs, onderzoeksmatig een curriculum ontwerpen en implementeren.

Waarom het NKC

Waarom NKC-VO?

Kennis doet ertoe. Niet alleen zorgt meer kennis ervoor dat we beter de wereld om ons heen kunnen begrijpen, maar het opent ook de ‘deuren’ naar de maatschappij. Kennis leidt tot meer kennis. Kennis biedt kansen.

De huidige inrichting van het curriculum in de onderbouw van het VO in Nederland levert een aantal problemen op voor scholen, docenten en leerlingen, omdat het overladen, onduidelijk en versnipperd is.

De landelijke kerndoelen laten grote vrije ruimte, die bijdraagt aan de steeds groter wordende prestatiekloof tussen leerlingen.
Er is een overmatige nadruk op ‘algemene’ vaardigheden, zoals begrijpend lezen en kritisch denken, zonder een duidelijke richtlijn voor de specifieke kennisbasis die nodig is voor de ontwikkeling van deze vaardigheden.
Er ontbreekt samenhang tussen verschillende vakken, waardoor het curriculum versnipperd raakt. de scheikunde-, de natuurkunde-, economie-, wiskunde- en biologiedocent bespreken ‘rekenen met formules’ vaak allemaal op een eigen manier.
Er wordt relatief weinig gezamenlijk binnen vaksecties onderwijs ontworpen, laat staan met andere vaksecties samen. In plaats daarvan worden voor het grootste deel lesmethodes gebruikt, waarop onder docenten vaak veel kritiek is.

Wetenschappelijke basis

De gedachte ‘kennis gaat vooraf aan vaardigheden’ is gebaseerd op decennia aan wetenschappelijk onderzoek, waaronder het werk van de Amerikaanse onderwijskundige E.D. Hirsch. Hij constateerde dat een brede algemene kennis helpt om nieuwe kennis op te doen. Omdat leerlingen op school te weinig kennis van de wereld meekrijgen, is kennisontwikkeling van leerlingen sterk afhankelijk van hun thuissituatie. Dat kan en moet anders.

Voor en door leerkrachten

Het NKC-VO project is gestart door twee VO-schoolbesturen: negen leerkrachten buigen zich sinds september 2023 wekelijks in een projectgroep over het ontwerp en de implementatie van het NKC. Tijdens de ontwikkeling van het NKC werken zij vanuit het ontwerpprincipe ‘backwards design’; per kerndoel wordt gekeken naar wat kinderen moeten weten en kunnen om dat kerndoel te ‘halen’.

Onderzoeksmatig proces

Het NKC-VO is een onderzoeksmatig proces, waarbij ontwerp en implementatie op systematische, wetenschappelijke manier worden aangepakt. De betrokken onderwijsinstellingen en hun docenten leveren hun eigen bijdrage aan het onderzoek en werken zo actief aan de manifestatie van een onderzoekende school.

Meedoen met het NKC?

Wat houdt het in?

Het NKC is voor ambitieuze scholen of stichtingen die graag (meer) evidence-informed en onderzoeksmatig willen werken. Als u deelneemt aan het NKC als school, levert u drie fundamentele bijdragen aan het project.

Tenminste twee van uw docenten nemen deel aan de ontwikkelgroep die wekelijks op woensdag bijeenkomt om het NKC te ontwerpen en te onderzoeken. De docenten nemen zetten hun vakexpertise in bij het ontwerpen en onderzoeken.
U neemt met uw school deel aan het ontwerp- en praktijkonderzoek van het NKC. U krijgt de kans mee te doen aan pilots die door de ontwikkelgroep in gang worden gezet.
De bestuurder van uw school neemt plaats in ons overlegorgaan, de NKC-stuurgroep, die enkele keren per jaar bijeenkomt om belangrijke beslissingen te nemen en te overleggen over de voortgang.

Wat levert het op?

Duurzame schoolontwikkeling

Curriculumgericht werken met het NKC betekent dat je als school of stichting een keuze maakt om vanuit een gedeelde visie op onderwijs en leren te werken. Voor alle medewerkers moet duidelijk zijn dat cumulatieve kennisontwikkeling de belangrijkste pijler is van het onderwijs, ter versterking van de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde.

Deelname aan onderwijsonderzoek

Als school sta je aan het front van onderwijspraktijkonderzoek door deel te nemen aan het NKC-VO. Het is immers een groot onderzoeksproject, waarbij zowel ontwerp- als praktijkonderzoek een belangrijk rol spelen. Het onderzoek wordt mede gefaciliteerd door uw docenten en uitgevoerd op uw school, een unieke kans om in uw eigen praktijk relevant onderzoek te doen met begeleiding van expert-onderwijsonderzoekers van Academica.