Wat is het NKC?

Het Nederlands Kenniscurriculum (NKC) is een kennisgericht basisschoolcurriculum: een concrete en kennisgerichte invulling van de kerndoelen van het onderwijs in Nederland. Met het NKC kunnen scholen en leerkrachten zelfstandig hun onderwijs vormgeven.

Waarom het NKC?

Kennis doet ertoe. Niet alleen zorgt meer kennis ervoor dat we beter de wereld om ons heen kunnen begrijpen, maar het opent ook de ‘deuren’ naar de maatschappij.

Door te zorgen dat alle kinderen vanaf groep 1 werken aan kennisopbouw, zet het NKC in op een rijke en gelijke kennisbasis. Deze sterke voorkennis zorgt er namelijk voor dat meer kinderen mee kunnen komen in de maatschappij en bijvoorbeeld een door hen gewenste opleiding kunnen afronden. Werken aan meer kennis en meer kansen, zowel op school als in de maatschappij, onafhankelijk van verschillende thuissituaties. Kennis voor kansen.

Wetenschappelijke basis

De gedachte ‘kennis gaat vooraf aan vaardigheden’ is gebaseerd op decennia aan wetenschappelijk onderzoek, waaronder het werk van de Amerikaanse onderwijskundige E.D. Hirsch. Hij constateerde dat een brede algemene kennis helpt om nieuwe kennis op te doen. Omdat leerlingen op school te weinig kennis van de wereld meekrijgen, is kennisontwikkeling van kinderen sterk afhankelijk van hun thuissituatie. Dat kan en moet anders. 

Voor en door leerkrachten

Het NKC is ontwikkeld door een viertal basisschoolbesturen: zestien leerkrachten hebben zich wekelijks in een projectgroep gebogen over de ontwikkeling en realisatie van het NKC. Tijdens de ontwikkeling van het NKC werkten zij vanuit het ontwerpprincipe ‘backwards design’; per kerndoel is gekeken naar wat kinderen moeten weten en kunnen om dat kerndoel te ‘halen’. 

Duurzame onderwerpen

Het NKC gebruikt de Duurzame ontwikkelingsdoelen (in 2015 bepaald door landen aangesloten bij de Verenigde Naties) om opgedane kennis in een breder perspectief – dat van de wereld – te leren plaatsen. Om dit te bereiken is elk thema van het NKC verbonden aan de meest relevante ontwikkelingsdoelstellingen, zoals staatsinrichting en klimaatverandering.

Wat anderen vinden

Wij zijn trots om dagelijks scholen te helpen. We delen dan ook graag hun ervaringen met het NKC.

Veel vaker dan voorheen hoor ik dat leerlingen het nieuws thuis kunnen begrijpen en daarin dingen terughoren die ze op school hebben geleerd.

Wieteke · Leerkracht bij Jan Ligthartschool, Arnhem

Een ouder kwam laatst naar mij toe. Hij was met zijn zoontje in een openluchtmuseum, toen die tot vaders verbazing zei: “dit is zeker uit de late middeleeuwen, want de huizen zijn van steen en dat was niet zo in de vroege middeleeuwen.”

Wieteke · Leerkracht bij Jan Ligthartschool, Arnhem

Onze school staat in een van de uitdagendste wijken van Schiedam. Het NKC maakt echt het verschil voor onze kinderen, omdat ze een goede kennisbasis meekrijgen. Kennis is de grootste voorspeller voor maatschappelijk succes.

Vera · Leerkracht bij De Singel, Schiedam

Leerlingen zijn trots als ze kunnen vertellen wat ze eerder geleerd hebben. Voorheen was wereldoriëntatie veel lastiger, omdat kinderen weinig onthielden van eerdere lessen. Nu hoor ik vaak van collega’s hoe opvallend veel leerlingen zich herinneren van eerdere thema’s.

Petra · Leerkracht bij De Sleutel, Tilburg

Het curriculum is het fundament waarop al het leren gebouwd is. Als leerkracht moet je de principes daarachter heel goed snappen om de opbouw van het leren te doorzien.

Hanneke · Leerkracht bij Het Veldhuis, Utrecht

We horen van ouders dat hun kinderen anders praten aan de eettafel. Bijvoorbeeld een verbaasde ouder met een jong kind dat zei “ow maar ik weet wat consumptiegedrag is: …”. Het is dus niet zomaar een lesje op school, maar echt breder. Dat is heel anders dan voor het NKC.

Harm · Leerkracht bij De Schatgraaf, Arnhem

Als leerkracht word ik heel blij als kinderen verbindingen gaan zien naar eerdere thema’s. Kleuters die teruggrijpen op dingen die ze in groep 1 hebben geleerd. Dat je écht met kinderen in discussie kunt gaan, omdat ze genoeg kennis hebben van onderwerpen.

Judith · Leerkracht bij De Wateringe, Hellevoetssluis

Ouders vinden het heel leuk dat kinderen in het gezin meer kunnen deelnemen aan gesprekken aan tafel. We horen veel terug dat broertjes en zusjes (uit verschillende jaren op dezelfde NKC-school) beter en meer inhoudelijk met elkaar kunnen praten.

Laura · Leerkracht bij De Fonkeling, Utrecht

Elke keer dat je zo’n thema doet en goed afsluit, geeft dat zo’n trots gevoel als leraar! De lat van de doelen ligt hoog, dus je moet voor jezelf als leraar ook je eigen kennis verdiepen.

Wout · Leerkracht bij Schatgraaf, Arnhem

Je hoort van ouders veel meer dan vroeger dat hun kinderen over onderwerpen beginnen die ze op school hebben geleerd.

Lisa · Leerkracht bij Willibrordschool, Utrecht

Kinderen van groep 5/6 stonden een paar weken geleden te dringen voor het hek om naar binnen te mogen. “Waarom hebben jullie zo’n haast?”, vroeg de conciërge. “We gaan vandaag met een nieuw thema van NKC beginnen!”, riepen de kinderen.

Lisa · Leerkracht bij Willibrordschool, Vleuten

Ouders kwamen naar ons toe dat hun kinderen uit de kleuterklas zo goed konden praten over religies, kerken en moskeeën.

Lisa · Leerkracht bij Willibrordschool, Vleuten

Het werken met het NKC geeft vertrouwen in mijn eigen kunnen als leraar, veel meer dan het werken met een methode.

Loes · Leerkracht bij Drie Koningen, Utrecht

Bij NKC staat de leraar centraal. De leraar brengt de kennis over en moet hierin de leiding nemen. We zijn de professionals en kunnen de regie nemen over de kwaliteit van het onderwijs, zonder dat daarbij iets wordt opgelegd. En dat ook nog eens evidence-informed en met veel enthousiasme!

Loes · Leerkracht bij Drie Koningen, Utrecht

Dit is waar we als Jenaplanschool naar op zoek waren! Een kennisrijk curriculum voor alle kinderen in de vorm van betekenisvol thematisch onderwijs, met samenhang tussen vakgebieden. Het NKC laat zien dat dit kan!

Rian · Leerkracht bij Jenaplan IKC Donatushof, Bemmel

Ik merk echt dat leerkrachten zelf ook meer weten.

Petra · Leerkracht bij De Sleutel, Tilburg

Leerkrachten werken samen en nemen dingen van elkaar over. Voorheen was dit soort samenwerking er bij ons op school nauwelijks. Met elkaar de hele lijn doorzien en dezelfde lessen geven, helpt enorm voor samenwerking en overleg.

Petra · Leerkracht bij De Sleutel, Tilburg

Kennis is macht in de goede zin van het woord. Zoveel dingen zijn leuker en interessanter met kennis. Als je een gesprek kan volgen: ow leuk, ik kan meepraten. Je leest iets en denkt: ow daar heb ik al van gehoord!

Wessel · Leerkracht bij Het Windas, Schiedam

Ontwikkeld door

Welke thema’s zitten er in het NKC?


De kennis- en toepassingsdoelen van het NKC zijn gegroepeerd binnen verschillende thema’s. De thematische aanpak van het NKC biedt leerlingen de kans om kennis toe te passen in betekenisvolle contexten, wat zorgt voor een grote betrokkenheid. Het NKC bestaat uit een A-lijn en een B-lijn, waardoor twee groepen (bijvoorbeeld 5-6) gelijktijdig aan een thema kunnen werken. Op deze manier werkt de hele school in het ene jaar aan hetzelfde thema van de A-lijn en in het andere jaar aan hetzelfde thema van de B-lijn. Elk nieuw thema begint met het herhalen van voorkennis, en als er specifieke voorkennis ontbreekt, wordt hier aandacht aan besteed. Zo kunnen alle kinderen, inclusief degenen die van huis uit minder kennis meekrijgen, optimaal profiteren van het onderwijs.

Door de hele school te betrekken bij hetzelfde thema wordt er gebouwd aan een gedeelde achtergrondkennis en woordenschat, waardoor een taalgemeenschap ontstaat. Dit vergroot de kans op gesprekken over dit thema thuis of op het schoolplein, en dus op nog meer oefening en herhaling.

Benieuwd hoe het NKC kan bijdragen aan krachtig onderwijs?